मुस्कान श्रेष्ठ /
वीरगंज । विश्वकर्मा पुजा नजिकीदै गर्दा पर्सामा यतीबेला कालिगढहरुलाई मुर्ती बनाउन भ्याई नभ्याई भएको छ । जिल्लाका विभिन्न स्थानहरुमा मुर्तीलाई अन्तिम रुप दिन मुर्तीकारहरु रंगरोवनमा व्यस्त भएका छन् ।
हिन्दुहरुको महान चाडपर्व सुरु भएसंगै पर्सामा विभिन्न ठाउँबाट आएका मुर्तीकारहरु मुर्ती बनाउन व्यस्त भएका छन् । कलकारखानाको पार्टपूर्जाको तथा यन्त्रको देउताको रुपमा पूजिने विश्वकर्मा बाबाको पूजाका लागि मुर्तीकारहरुलाई भ्याई नभ्याई भएको छ ।
यतीबेला मुर्ती निर्माण कार्य अन्तिम चरण पुगेकोले मुर्तीलाई आर्कषक बनाउन उनीहरु सजावट तथा रंगरोगन कार्यमा जुटेका छन् ।
प्रत्येक वर्ष बारा, पर्सा, रौतहट लगायत समग्र तराई मधेशमा चाडपर्वको अवसरमा मुर्तीको आवश्यकता पर्दछ । खासगरी सरस्वती पूजा, कृष्ण अष्टमी, विश्वकर्मा पूजा, दुर्गा पूजालगायतका विभिन्न पर्व तथा पूजाहरुमा चोक चोक र टोल टोलमा माटोको मुर्ति राखेर भव्य रुपमा मनाउने चलन छ ।
मुर्तीको माग पुर्ती गर्नका निम्ति पर्वको ढेड महिना अगावै भारतको विभिन्न सहरहरुबाट कालिगढहरु आएर मुर्ती बनाउन थाल्छन् ।
यद्यपि, विगत वर्षहरुमा जस्तो पछिल्लो समय मुर्तीको व्यापार खासै नरहेको काालिगढहरु बताउछन् । कोरोना, त्यसपछिको लकडाउनले खस्कदै गएको उद्योग व्यापारका कारण आफूहरुले मुर्तीमा गरेको लगानी जतिको पनि आम्दानी गर्न नसकेको उनीहरु बताउछन् ।
विगतमा एउटा मुर्ती ५ देखि १० हजार सम्म बेचेर ५० हजार देखि १ लाख सम्मको आम्दानी गरेकोमा अहिले रेट घटाएर मुर्ती बेच्नु परेको उनीहरुको गुनासो छ ।
यस्तै, विगत जस्तो मुर्तीको मागमा पनि कमी आएको छ । मुर्ती बनाउन खर्च मात्र नभइ श्रम पनि बढी नै लाग्छ तर शारिरीक श्रम र खर्च जतिको पनि आम्दानी नभएको हुँदा धेरैजसो मुर्ती वयापारहरु यस पेशाबाट पलायन भएको अवस्था छ ।
मुर्ती निर्माणमा आवश्यक पर्ने कच्चा पर्दाथ जस्तै माटो, पराल, बासँ, रंगदेखि श्रींगारका समानलगायत सबै महंगोमा खरिद गर्नुपरेको मुर्तीकारहरुको भनाई छ । मुर्ती बेचेरैं जिविकोपार्जन गर्न कठिनाई रहेको भारतिय कालिगढ बताउछन् ।
यता, उद्योग कलकारखानाको महत्वपुणर् पूजाको रुपमा रहेको विश्वकर्मा पूजा कोरोना र रुस-युक्रेन युद्धको कारण उद्योग व्यापार व्यवसायहरुले पनि आसै आम्दानी गर्न सकेको छैन । जसकारण विगत जस्तो चन्दा संकलन गरेर मुर्ती खरिद गरी भव्यताका साथ पूजाको समारोहको आयेजना गर्नेमा कमी आएको छ ।