बिभिन्न राजनैतिक एवं संबैधानिक व्यस्था परिवर्तन भएता पनि नेपालको मुख्य प्रवेश द्धार तथा आर्थिक नगरीको रुपमा परिचित वीरगंजलाई विकासको घामले छोएको छैन। वीरगंज राजश्व संकलनको प्रमुख केन्द्र हो । उधोग धन्द्धाको लागि उर्वर भुमि हो । एकातिर यसको अतित गौरवसाली छ भने अर्को तर्फ बैभावाताको वर्तमान छ । नेपालको हरेक लोकतान्त्रीक, गणतान्त्रीक तथा अधिकार प्राप्तिको मधेश आन्दोलनमा अग्रणी एवं नेतित्व दायी भूमिका निर्वाह गर्दै आएको वीरगंजले परिवर्तनको अनुभूति प्राप्त गर्न सकेन। २००७ साल, २०४६ सालको लोकतान्त्रीक आन्दोलन, २०६२/६३ को गणतान्त्रीक आन्दोलन, २०६३/६४ को अधिकार प्राप्तिको मधेश जनविद्रोह तथा २०७२ सालको तेस्रो मधेश जनअन्दोलनमा वीरगंजले धन -जनको ब्यापक छती बेहोरेर भए पनि यहाका वीरहरुले देश भक्ति को पाठ मुलुकलाई नै सिकाएका छन् ।
मधेश आन्दोलन-३(२०७२)को क्रममा वीरगंजमा ७ जना यूवाहरु सहिद भए मधेशका अन्य जिल्लामा आन्दोलन सिथिल र खुकुलो भए ता पनि यहाका वीर योद्धाहरु लगातार सडक देखि नाकासम्म लगातार डटिरहे । वीरगंजको मधेश आन्दोलनले इतिहास रच्दै विश्वमा मधेशको पहिचान स्थापित गर्न अतुलनीय भूमिका निर्वाह गरेका थिए । आन्दोलन र योगदान को बलमा प्राप्त उपलब्धिको आयाम वीरगन्जलाई छोएन ति योगदान, त्याग र बलिदानको कदर केन्द्रीय सासन प्रणालीले गर्नसकेन तर हाल प्रदेश सरकार पनि वीरगंज प्रति बेभेद र उपेक्षाको श्रीन्खला जारीराखेको छ । प्रदेश सरकारका मुखिया अर्थात मुख्य मंत्री वीरगंजले त् पायो तर बिडम्बना मुख्य मन्त्रीको पदसँग वीरगंजको विकाश साटिएको अनुभूति वीरगंज वासीले गर्दै छन् ।
वीरगंजको गौरव र मोफसल कै सब भन्दा ठुलो नारायाणि रंगशाला जिर्ण भइ जीवन उद्धारको प्रतिक्षामा रहेको छ । डि.पी.आर . तयार भएर पनि संघीय सरकार र प्रादेशिक सरकारको उदासिनताले यो परियोजना ओझेलमा परेको छ । प्रदेश सरकारले भाडाको जग्गामा जनाककपुरमा प्रादेशिक रंगशाला निर्माणको तयारीमा रहेको छ । तर नारायणी रंगसालाको आफ्नै स्वामित्वमा रहेको बिसाल क्षेत्रफलको जग्गा भए पनि प्रदेश सरकार मौन छ । त्यसै गरि वीरगंजकै गौरव एवम एकताका मोफसल कै सब भन्दा ठुलो नारायाणि उप- क्षेत्रीय अस्पताल पनि संघिय र प्रादेशिक सरकार को उद्धासिन्ताले भौतिक संरचना तथा दक्षजनसक्ति, आवस्यक बजेटको अभावमा दयनीय एवम जोखिम अवस्थामा रहेको छ । यो अस्पताल पनि स्तर उन्नति एवं बिकास को प्रतिक्षामा रहेको छ । यो अस्पतालको समग्र बिकासको लागि शिक्षण अस्पतालको रुपमा स्तर उन्नतिको बिकल्प छैन ।
एकताका वीरगंज कै गैरव एवं रोजगारी तथा यस भेगका उखु किसानहरुको रोजीरोटीको केन्द्र रहेको वीरगंज चिनी कारखाना , वीरगंज कृषि औजार कारखाना संचालकको लापरवाही एवं सरकारको गलत नीतिको सिकारमा करिब २ (दुइ) दशक देखि बन्द रहेको अवस्था छ । सरकार परिवर्तन संगै हरेक पल्ट वीरगंज आउने उधोग मंत्रीहरु वीरगंज चिनी कारखाना तथा वीरगंज कृषि औजार कारखाना संचालन गर्ने झुठो आस्वासन तथा उद्धघोस गरेर तालि को स्वागत थापी फर्किने गरेको तथा वीरगंज संग सबैले मजाक गरेको लामो इतिहास रहेको छ । बिडम्बना केन्द्र जस्तै प्रदेश सरकारले पनि यी उधोगहरु संचालनको लागि गम्भीर नदिखिनुले वीरगंज वासी चिन्त्ति भएको देखिन्छ ।
वीरगंज को गौरव नेपाल कै जेठो क्याम्पस मध्येको एक ठाकुरराम बहुमुखी क्याम्पसले नेपालमा सयौ राष्ट्रीय अन्तरराष्ट्रीय नेताहरु, वीद्धवानहरु मुलुककै नीतिनिर्माण गर्ने नीतिनिर्माताहरु उत्पादन गर्न सफल भए पनि यसको गुरुदक्षिणा स्वरुप पनि कसैले यो क्याम्पस को स्तर उन्नति एवं बिकासको लागि खासै चासो देखाएन्न । पुरानै अवस्थाको भौतिक संरचना एवं स्तर उन्नति को अभावमा दिन प्रतिदिन खस्किदैगएको ग्राफले शिक्षा प्रेमीहरु चिन्तित भएको देखिन्छ । यसको समग्र बिकासको लागि यसलाइ बिश्व बिधालयको रुपान्त्र गर्नुको बिकल्प छैन ।
वीरगंज अब जागेको छ, सचेत छ, चनाखो छ, वीरगंजले आफ्नो छतीपूर्ति/न्याय खोज्दै छ । वीरगंज अब विकसित हुन् खोज्दै छ ।वीरगंज अब आन्दोलन र आर्थिक दहनको केन्द्र कोरुपमा बनेको पहिचानलाई बिकासको केन्द्रको रुपमा लम्किन प्रयास गर्दै छ ।समग्र नेपाललाई एवं प्रदेशलाई समृद् तथा बलियो बनाउन वीरगंज समृद् एवं बलियो हुनु अनिवार्य सर्त हो । अत ; संघिय सरकार ,प्रादेशिक सरकार, स्थानियासरकार वीरगंजको आर्थिक, सामाजिक, शैक्षिक, भौतिक, औधोगिक क्षेत्रको बिकासको लागि बिशेष प्याकेज सहित नीति निर्माण गर्नु पर्ने हुन्छ । संघ र प्रादेशिक सरकारको वीरगंज प्रतिको विभेद पूर्ण नीतिको कारण वीरगंज वासी आक्रोसित छन यी आक्रोषलाई बेलैमा सम्बोधन गर्न सकिएन भने वीरगंज वासीमा आफ्नो अस्तित्व एवं अधिकारको लागि संघर्षको बाटोको मनो विज्ञान श्रीजना हुदै छ ।
ओमप्रकाश सराफ (युवा नेता)