छठु साह/
वीरगंज । बाराको कलैया उपमहानगरपालिका ३ मोतिवागकाे मुसहर बस्तीमा अझै सम्म बिधुत लाइन पुग्न सकेकाे छैन । मुलुकमा तिन तहकाे सरकार भएपनि मुसहर बस्तीमा अझै सम्म बिधुत लाईन नपुग्दा कसैकाे ध्यान पुग्न सकेकाे छैन । साे बस्तीमा विधुत लाइन नहुँदा गरिब र विपन्न परिवारका १० घरदुरी अंध्यारोमा बस्न बाध्य भएका छन् ।
४० जनाको परिवार रहेका साे बस्तीका बासिन्दाले मोवाईल चार्ज गर्नका लागी अरुको घरमा जाँदा १० रुपैया तिरेर चार्ज गर्नु पर्ने बाध्यता रहेको वताउँछन् । बिधुत नहुँदा दिउसो सुर्य अस्ताउनु भन्दा पुर्ब नै खाना बनाएर खानु पर्ने हुन्छ नत्र मैनबती बालेर बस्नु पर्ने बाध्यता रहेकाे छ । मैनबती बाल्दा आगलगी हुने खतरा समेत रहेकाे स्थानिय बताउँछन् । केही दिन पहिला मात्र साेही बस्तीमा मैनवतीले नै अगालागी हुँदा घरहरु जलेर पुर्ण रुपले नष्ट भएको थियो ।
सरकारले माद्यमिक तह सम्म शिक्षा नि:शुल्क गरे पनि मुसहर बस्तीका बालबालिकाहरु विद्यालय नगएको र शिक्षाबाट बंचित रहेको स्थानियहरु बताउँछन् । स्थानियका अनुसार साे बस्तीमा एक छाक टार्न धाउधाउ हुन्छ, उनीहरु दैनिक ज्यालादारी गरि खान बस्द आएका छन् । एक दिन काम नगरेकाे खण्डमा भोक्कै बस्नु पर्ने बाध्यता समेत रहेकाे छ ।
गरिबीका कारण ती बस्तीका अभिभावकहरुले आफना बालबालिकाहरुलाई शिक्षा दिन तत्परता नदेखाएको स्थानियहरु बताउँछन । गास, बास, कपास अभाव रहेका ती दलित परिवारका लागि सरकारी तथा गैर सरकारी कुनै योजनाहरु छुननसकेको स्थानिय बासी बताउँछन् ।
स्थानिय, प्रदेश र केन्द्र सरकारका दलित तथा गरीब र सिमांकृतका लागी आवासको योजनाहरु आए पनि सम्बन्धीत निकायको ध्यान नजादा ती बस्ती रितै बस्न बाध्य भएका छन ।
गरीब, दलित, पछाडी पारिएकाहरुका लागी आएका बजेट तथा अन्य सेवामुलक सरसमानहरु नेता, जनप्रतिनिधी तथा अगुवाहरुले आफना भरभरदार, नातागोता, आफना कारकर्ताहरुलाई दिने गरेकोले समस्यामा रहेका पिडीत पक्षधरहरु सेवा लिनबाट बंचित हुँदा सम्बृद्ध र सुखी समाजको निमार्ण हुन नसकेको हो ।
नेपाल सरकारको फितलो निती, नियमहरु कार्यन्वयन गर्न जिम्मेवार पक्षले नै ध्यान नदिएको र आफै धामी आफै झाक्री भएकोले समस्या उत्पन भएको छ । केही दिन अगाडी ती बस्तीका लागी ९ घरपरिवारलाई घर निमार्ण सामाजसेवी पर्सा निवासी प्रकाश थारुले गरेका छन । त्यती मात्र होईन पानी पिउने चापाकलको ब्यवस्थापन पनि गरेको समाजसेवी थारुले बताउँछन् ।
आफुले सकेजति सहयाेग गरेकाे समाजसेवी थारुले वताए । तर बिधुत जडान आफना बलबुता संग मेल नखाएको र गर्न नसक्ने भएकाले सम्बन्धीत निकाय र सरकार पक्ष तीनै तहले जिम्मेवारी निर्वाह गर्नु पर्ने बताए । ती बस्तीमा बिधुत र शिक्षाको ब्यवस्थापन गर्न जिम्मेवारी सम्बन्धीत निकाय तथा सरकार पक्षले लिनु पर्ने उनले वताए ।
नागरिकताकाे समस्या पनि सो समुदायमा रहेको छ । केही मात्रामा नागरिकताकाे समस्या सामाधान भए पनि अझै केही समस्या रहेको छ । ति समुदायमा बिधुत, शिक्षा, नागरिकता अवस्था दैनिय रहेको छ । यदि सो क्षेत्रका नागरीक समाज, समाजसेवीहरु र जनप्रतिनिधी लगायत अन्य राजनितीक दलका अगुवाहरुले आफना कर्तब्य, जिम्मेवारी र मानवता देखाउन जरुरी देखिन्छ ।